BDSM praktijken in de praktijk
Het overgrote deel van de dingen die mensen met elkaar onderling doen binnen BDSM is eigenlijk zonder meer safe. Misschien niet altijd begrijpelijk voor de omgeving maar leuk om te doen als het “je ding is”. Spanken met de blote hand of met batjes of een plak, slaan met zwepen, klemmen of hete kaarsenwas op de huid…
Natuurlijk kunnen er dingen mis gaan. Er kunnen (en zullen) best wel eens blauwe plekken ontstaan, er kan eens een verstuiking ontstaan als je op hoge hakken over een bed heen schuifelt, er ontstaat vast wel eens een brandvlek of schaafwond op een onhandige plek als er te snel te veel touw over de huid schuurt, kaarsenwas brandt wel eens harder in dan bedoeld omdat een kaars met foutieve wassoort is gebruikt enzo voort, enzovoort. Vervelend, héél vervelend misschien, maar niet veel meer dan dat.
Een ander aspect van “risico” is niet zozeer de schade die ontstaat maar juist de kans dat iets mis loopt.
Bij dezelfde schade is iets dat eens on de tien keer misloopt natuurlijk een stuk risicovoller dan iets dat eens op de miljoen mis gaat. Maar ja, wat is noun risicovoller: iets waar je eens op de tienduizend keer aan overlijdt of iets waar je eens op de drie keer een lelijke blauwe plek van krijgt…
Risico, zou je kunnen zeggen, is de ernst van de schade die ontstaat als iets mis loopt maal de kans dat iets mis zal lopen.
Daarmee zeg ik niet dat die dingen niet moeten gebeuren maar dat zijn dus van die dingen waar je het bij “Risk Aware Consensual Kink” over moet hebben met elkaar.
Daarom onderscheid ik grof (want er bestaan nog geen wetenschappelijke cijfers) in drie categorieën:
- “relatief risicoloos” (kleinere gevolgen en voorbereiding en voorkennis werken positief uit om de kans te verlagen),
- “risicovoller” (met een kans op matig tot redelijke schade, maar met voldoende scholing en maatregelen is die vorm veilig uit te voeren) en
- “echt risicovol” (als het mis gaat geeft het ernstige schade of het is niet schadeloos uit te voeren en/of het is niet uitvoerbaar zonder kans dat het misloopt -hoe klein die kans ook is-)
Relatief risicoloos
De dingen die ik in de inleiding noemde zijn natuurlijk relatief risicoloos te noemen. Het kan mis gaan, het gaat ook best wel eens mis maar de dingen die je doet zijn leuk, spannend en is ook wel een beetje geil waarschijnlijk om met het risico te spelen, want anders moet je het gewoon niet doen.
Je verdeelt het risico ook want je doet het samen: de sub heeft -als het goed is- ook een stopwoord om in te grijpen en de Dom(me) heeft -als het dus goed is- kennis van zaken zoals: “hou rekening met de subdrop en de Dom-high (die het inschattingsvermogen tijdens of ook achteraf behoorlijk kunnen beïnvloeden)”, “geef geen diepe slagen op nieren of organen”, “oppassen met de hals”, “zorg dat je ook kunt communiceren met een gag in de mond”, “voor de meeste boeien geldt: goedkoop is duurkoop” enzo voort, enzovoort.
Als het mis gaat
Ook al krijgt recent onderzoek in de media nogal aandacht omdat je misschien langs de huisarts gaat. Als het mis gaat is het inderdaad vaak botte pech of toch onwetendheid en het is maar heel zelden dat de problemen -als er al behoefte is aan medisch handelen- de klacht het niveau van de huisarts overstijgt. Een paar coldpacks (denk om het handdoekje er onder als ze uit de vriezer komen), een ibuprofen tegen de zwelling, wat Arnica zalf (als er geen allergie is) en een beetje liefde en aandacht (aftercare) is meestal ruim voldoende als ‘behandeling’.
Juridisch is er ook eigenlijk geen echte aansprakelijkheid voor dat soort klachten als zij in overleg zijn overeengekomen.
Risicovollere BDSM praktijken
Dan zijn er een aantal BDSM-praktijken die risicovoller zijn, zeker als er om de een of andere manier geen oog is geweest voor veiligheid, of als mensen “maar een beetje gaan lopen uitproberen” zonder veel kennis van zaken. Zenuwen kunnen serieus worden afgeklemd door onhandige bondages of het gebruik van slechte boeien (of de afwezigheid van een goede schaar of zoekgeraakte sleuteltjes). Spelvormen als fireplay (spelen met vuur), spelen met elektriciteit, knife-play, breast torture, CBT, katheter-spel en needleplay horen in deze categorie.
Voor een overzicht van de (privé) Kink Info Workshops:
Voor risicovollere spelvormen die je -wederom allebei- wilt uitproberen gelden natuurlijk ook wel weer andere veiligheidsoverwegingen en oriëntatiepunten in het landschap van mogelijkheden die je jezelf hopelijk hebt eigen gemaakt vóór dat je begint. Dingen als “reken maar van yes, het kàn kapot”, “hou de route van de elektriciteit door het lichaam bij het hart vandaan”, “knifeplay met een scherp mes doe je niet in het gezicht”, “naalden gebruik je alleen recht uit de steriele verpakking” (Nee, “even je aansteker onder een speld doorhalen” is niet de manier om naalden te desinfecteren… Ja, geloof me, er zijn -naar eigen zeggen- “ervaren Doms” die zeggen dat dit voldoende voorbereiding is), knifeplay en needle play zonder enige anatomische kennis van de gebieden waar je weg moet blijven kan tot lelijke zenuw of bloedvat beschadigingen leiden, “als je iemand van het kruis haalt dan doe je eerst de benen los, dan de armen en dan pas de romp” (want als je voorover valt terwijl je alleen nog aan je knieën hangt… dat kunnen knieën niet hebben), bondage heeft een paar vormen die het wat specifieker in zich hebben om ongelukken te laten ontstaan’:
Predicament bondage bij voorbeeld: is typisch een vorm die juist zo zwaar is doordat de “de rigger” (degene die de bondage aanlegt) dat zo doet dat hefboom werking zwaartekracht en kennis van het lichaam gebruikt worden om het moeizaam te maken om te blijven staan/liggen. Niet zelden bijvoorbeeld doordat je het gewicht van het lichaam aan de schouders laat hangen, iets waar schouders niet helemaal voor gemaakt zijn. Dat juist dit soort ontwrichtende bondages tot ontwrichtingen kunnen leiden als er onvoldoende communicatie is tussen de bondage adepten (of onvoldoende kwaliteit bij de rigger -denk vooral aan de knopen die bij predicament bondage dus ook snel genoeg los gemaakt moeten kunnen worden-).
Suspension: (een bondage waarin je in de touwen hangt) is spectaculair om te zien en ook om mee te maken omdat het natuurlijk een vorm is waarin je de ultieme overgave afdwingt van de bondage-bunny (degene die in de bondage zit) omdat je natuurlijk letterlijk niet meer op eigen benen staat. Het gevoel te zweven, overgave, de mogelijkheden om (pijnlijke) houdingen of seksuele toegankelijkheid af te dwingen, het is goed te begrijpen waarom het aantrekkelijk is om het te willen leren maar de weg daar naartoe wordt regelmatig wat kort ingeschat. Iedereen die begrijpt hoe weinig een touw eigenlijk aan maximale belasting kan hebben, die begrijpt dat je eigenlijk een suspension zo moet aanleggen dat ieder van de touwen zou moeten kunnen breken zonder dat er dan gevaarlijke situaties ontstaan. Wanneer de touwen zo zijn aangelegd dat ze weg kunnen glijden en iemand ineens met een ruk aan de hals kan komen te hangen, wanneer de touwen zo zijn aangelegd dat iemand niet vrij kan bewegen terwijl ie wel op z’n hoofd kan vallen omdat bijvoorbeeld de armen nog achter de rug vast zitten, dan begrijp je dat ook bondage scholing nodig heeft en niet niet als ongevaarlijk moet worden ingeschat. Algemene regeltjes als “aan ‘hangen’ begin je pas als je de grond-bondage een beetje in de vingers hebt”, “dat een bepaalde bondage een ‘predicament vormt en weten hoe ‘m aan te leggen is onvoldoende als je niet enig anatomisch begrip hebt van de manieren waarop die bondage een predicament vormt (bij een goede predicament bondage zijn dat er meestal minstens twee)”, “uiteindelijk zal ooit een keer een touw breken tijdens een suspension” (de zeer ervaren Ropemarks-site gaat hier mooi op in).
Als het mis gaat
Ook al zijn dit de “risicovollere” vormen, als het mis gaat dan is ook hier zelden héél serieus. Een wond die dieper uitviel omdat iemand even het evenwicht verloor, een verstuiking die echt behandeld moet worden, een zenuwbeschadiging die toch echt een vitamine-B behandeling nodig heeft en die misschien leidt tot een paar maanden gevoelloosheid in de huid. Ernstiger misschien dan dat je zelf kan regelen met je eigen EHBO-kennis of met de huisarts.
Toch zijn het -hoe vervelend ook- klachten die nauwelijks het niveau overstijgen van “samen op de EHBO van het ziekenhuis” en de gevolgen zelden erger dan “dit is balen zeg” en waarschijnlijk is het over een aantal jaren vooral een met een -misschien wat schaamtevolle- glimlach aan terug zult denken: “things you do while exploring” en “shit happens”.
Ook juridisch zullen er waarschijnlijk weinig problemen ontstaan. Misschien maximaal wat gedoe rond werk als dat even geen doorgang kan krijgen door een ziekmelding. Misschien een aanklacht als er problemen rond naalden of catheters (urineweg, blaas of nier problemen) ontstaan omdat je als niet medicus een medische handeling uit voert. Maar de kans dat er blijvend letsel ontstaat of de kans op overlijden is toch wel heel klein wanneer je te werk gaat met een klein beetje nadenkendheid en wat oefening vooraf.
Deze middelmatig risicovolle technieken hebben het natuurijk in zich dat een beetje opleiding wel harder nodig wordt om het verantwoord te doen. Want waar je heel spectaculaire plaatjes hebt op het internet die kunnen het gevoel geven dat iedereen dit wel moet kunnen doen op een zonnige namiddag. Maar er is meer te weten.
Echt risicovolle praktijken
Dan blijft er nog een heel klein percentage aan BDSM-praktijk over. Dat zijn de dingen die wel degelijk risico’s hebben op (blijvend) orgaan letsel, mismakingen die je over houdt aan een spel, (traumatisch) hersenletsel of zelfs overlijden.
In deze categorie zitten dan ook de praktijken die -helaas- gewoon niet echt veilig uit te voeren zijn. Gewoon omdat er eigenlijk geen voorzorgsmaatregelen zijn om het niet mis te laten gaan. Natuurlijk, ongeïnformeerd op dit gebied aan de slag geeft extra risico’s. Maar een aantal reflexen van ons biologische lichaam die optreden rond (dreigende) bewusteloosheid, heftige pijn, die zijn gewoon niet te voorzien of te controleren. Daarom is deze categorie een gr groep echt risicovolle praktijken. Daarmee zegt niemand dat dit niet gedaan zou moeten worden maar het hoort wel in de hoek van de “R.A.C.K.” (Risk Aware Consensual Kink)* waarbij mensen er verstandig aan doen om hier even buiten het spel over te praten om uit te wisselen wat het kennis niveau, wat de risico’s zijn en of deze risico’s opwegen tegen de lusten.
Bekende vormen van RACK zijn
- zelf-bondage,
- stompen direct op de borst,
- ball-kicking
- breathcontrol.
Laten we daar even naar kijken:
Zelf-bondage
Self-bondage is staat bij deze risicovolle praktijken omdat er inmiddels best al wat mensen zelfs zijn overleden doordat er complicaties ontstonden, terwijl ze alleen en vastgebonden waren. In de op zichzelf zeer zeldzame gevallen BDSM gerelateerd overlijden is één van de belangrijkste doodsoorzaken een zeer restrictieve van iemand die volledig alleen is gelaten zonder mogelijkheden om anderen in de buurt te waarschuwen, zeker als de persoon in kwestie ook mond gesnoerd is. Dezelfde (zelf)bondage die wordt uitgevoerd met iemand in de directe omgeving die op de hoogte is en in kan grijpen die is spannend maar zonder iemand in de buurt een recept voor ernstig leed.
Als het mis gaat: het gaat vast duizend keer goed maar als het mis gaat dan gaat het ook goed mis. Juridisch kunnen hier ook serieuze problemen ontstaan wanneer je iemand alleen laat in een dergelijke bondage. Doodslag of zelfs moord kan je ten laste worden gelegd als je er niet voor zorgt dat je binnen de minuut bij iemand kan zijn die zodanig is vastgelegd.
Chest punching
De doffe dreunen op de borstkas kunnen het gevoel geven werkelijk te kunnen incasseren en zeker in de gay scene kom je het regelmatiger tegen.
Minder bekend is dat als het mis gaat stevig stompen op de borst als risico heeft dat je een plotselinge hartstilstand kunt laten ontstaan. Zoals je misschien wel eens in films of series hebt gezien, een harde beuk op de borst ervoor kan zorgen dat een hart-fibrillatie (als het hart te snel en ‘fladderend’ klopt’) worden doorbroken, zo kan ook een normaal kloppend hart soms worden stilgezet door het effect van de plotselinge dreun op de borst op de sensoren van het hart. Zeker bij oudere en zwakkere vaten of half verstopte vaten in het hart is een dergelijke activiteit risicovol. Dood door “commotio cordis” kan dan het gevolg zijn wanneer je de persoon in kwestie niet in leven weet te houden met hartmassage tot de ambulance is verschenen en reanimatie is geslaagd.
Ball-kicking
Ook minder bekend is het risico van het zogenaamde ball-kicking (het schoppen tegen de ballen van een man) dat eveneens riskanter is dan vaak gedacht.
Als het mis gaat: Niet alleen omdat de testikels natuurlijk uiteindelijk kwetsbare orgaantjes zijn die ook gewoon stuk kunnen door een harde trap die verkeerd landt (met gevolgen voor fertiliteit) maar ook omdat een plotselinge hevige pijn aan de testikels in zeldzame gevallen een plotselinge hartstilstand kan veroorzaken.
Breathplay*
Breathcontrol en met name choking zijn natuurlijk ook spannend voor veel mensen omdat je zo letterlijk je leven in de handen van een ander legt, omdat je zo letterlijk een ander laat bepalen hoeveel lucht jij krijgt. Het wordt regelmatig gedaan door mensen.
Maar dat het zo vaak goed gaat leidt er makkelijk toe dat wordt vergeten dat het ook wel degelijk ook risicovol is, niet alleen doordat er hersensterfte kan ontstaan door het herhaalde zuurstof tekort (schade die niet direct zichtbaar hoeft te zijn maar die door herhaalde wurgseks natuurlijk wel kan te gaan optellen).
Wat nogal eens mis gaat is dat er in de hals niet direct onder de kaaklijn wordt dichtgedrukt maar dat er lager in de hals op de adamsappel of de kraakbeenringen van de luchtweg wordt gedrukt. Die directe druk op de hals kan leiden tot breukjes in de kleine botjes in de hals of de kraakbeenringen waardoor het zelfs tot een collaps van de luchtwegen kan komen zodat de lucht niet meer in de longen gezogen kan worden en iemand stikt.
Veel risicovoller nog is de zogenaamde “blood-choke”.
Aderen blijven niet jong en elastisch een leven lang. Directe druk op de carotis slagaders in de nek geeft wervelingen in de bloedstroom die niet vergelijkbaar zijn met inspanning of andere dingen. Deze wervelende bloedstroom kan ervoor zorgen dat er zogenaamde “plaques” losschieten van de bloedvatwand (bij ongezond etende, of ruim drinkende jongeren of mensen met specifieke ziekten -die bij jongeren nog niet ontdekt hoeven te zijn- en al zeker bij de middelbare en de oudere BDSM-er). Door de losgeschoten plaque kunnen verderop in het verloop van die slagaderen CVA’s ontstaan door afsluiting. Dat zal zeker niet vaak gebeuren. JA het zo toch wel los kunnen schieten. Maar als het jou gebeurt is er wel reden tot forse spijt.
Verder kunnen de plotselinge drukveranderingen door het dichtdrukken en weer loslaten van de halsslagaders eventueel al bestaande vaatzwakte overbelasten. Dat vergroot dus weer de kans op CVA juist door bloeding omdat zwakkere plekken als het ware ‘opblazen’ (vergelijk een klapband van een fiets).
En als laatste kan directe druk op de carotis-zenuwknoop er reflectoir ervoor zorgen dat de hartactie direct geremd wordt (de zogenaamde “baro-reflex”: een beschermingsreactie van het lichaam tegen de schijnbare enorm hoge druk in het hoofd). Deze reflex kan daardoor resulteren in een hartstilstand die zich slecht reanimeren, zelfs door ervaren personeel met uitgebreide apparatuur. Een te puntige greep die zorgde voor een bloeduitstorting ter hoogte van deze ‘barometers’ blijkt dan ineens dodelijk uit te pakken. De bloodchokes die minder puntig in vechtsport worden uitgevoerd zijn hierin niet direct te vergelijken met de puntige druk van vingers of de scherp lokale druk van een koord of een wurgketting om de hals, bijvoorbeeld (denk ook hier weer aan de wervelingen in de bloedstroom).
Nou wordt er in online discussies nogal eens geclaimd dat Dom(me)s vinden dat zij safe blood-chokes kunnen doen omdat “zij weten hoe de anatomie precies is” (..)
Kijk gerust naar het plaatje hiernaast om te begrijpen dat deze mensen op basis van getekende plaatjes een claim menen te kunnen maken die zij werkelijk totaal niet overeind kunnen houden. Artsen die zich bezig houden met de chirurgie van de hals weten dat de slagaderen van persoon tot persoon zo sterk kunnen verschillen dat eigenlijk alleen chirurgie 100% zekerheid geeft om te bepalen waar wat zit en wat de staat ervan is.
En wanneer je weet hoe complex en ook hoe individueel verschillend de hals is gebouwd dan begrijp je dat dit dingen zijn maken dat je gewoon niet 100% ‘safe’ iemand kunt wurgen.
Juridisch kan dit ook tot heel serieuze problemen leiden omdat inmiddels ook het OM bekend is dat in de scene bekend is dat deze praktijken niet echt veilig kunnen worden gedaan. Dood door schuld op z’n minst, maar zelfs doodslag of soms ook moord is wel ten laste gelegd, zelfs al was er spraken van schriftelijk vast gelegd consent.
Doe de dingen die je doet met liefde en een beetje scholing
Duidelijk zal zijn dat we als Kink Aware Professionals niet makkelijk zullen zeggen: “dit mag je nooit doen” maar duidelijk zal wel zijn dat in het kader van RACK (Risk Aware Consensual Kink) we mensen zullen vragen zich voldoende te scholen -niet alleen in technieken (Kink info .nl) maar ook in de basis-anatomie, en de basis van EHBO: minstens stabiele zijligging, hartmassage en beademen.
Het gaat inderdaad ook heel vaak goed, een menselijk lichaam is sterker dan we vaak denken maar het kàn wel mis gaan en dat is iets om rekening mee te houden. Is het plezier de risico’s waard? Het handig om je te scholen vóór je aan de slag gaat. Als we dit vergelijken met andere risicovolle hobbies als parachutespringen of duiken, dan wordt het ook meer invoelbaar. Het kan natuurlijk best goed gaan om gewoon zelf maar een paar flessen aan te schaffen en zonder veel kennis van zaken in zee te duiken…
doe vooral je ding en doe het met fun als doel. Doe het, rekening houdend met je hoofd, je hart en je onderbuik op een rij ~ Hans
KinkAware.Info 