Aandacht voor Fetish
Wanneer je op Google zoekt en over “fetish” leest dan zou je nauwelijks vermoeden dat een fetish iets leuks zou kunnen zijn om te hebben.
Volgens wikipedia is een fetisj een voorwerp dat bovennatuurlijke bevoegdheden heeft, of het is een ding dat door mensen is gecreëerd dat macht over mensen heeft. Een fetish kan grip op iemand kan krijgen omdat iemand ontvankelijk is voor die (bovennatuurlijke) kracht. Daarmee wordt seksueel fetisjisme volgens wikipedia : een fetish is een vorm van fetisjisme waarbij seksueel genot wordt beleefd aan bepaalde voorwerpen of rituelen (iets dat ik hier verder met fetishisme aan zal duiden omdat ik persoonlijk fetisj zo’n onaangenaam 70-er jaren nieuwe-spelling-woord vind). Het woord “pre-occupatie” komt nogal eens naar voren wanneer mensen het over fetish hebben en een aantal auteurs maakt eigenlijk onterecht vrijwel nauwelijks een verschil tussen “seksueel fetishisme” en “seksverslaving”.
Het is duidelijk, met een dergelijke seks-negatieve benadering dat een fetish ineens een ‘aandoening’ lijkt te zijn die dus ‘behandeld moet worden’ (zodat de partner er geen last meer van heeft). Mijns inziens een weinig productieve benadering overigens want dergelijke ‘behandelingen’ op basis van veroordeling hebben vooral de tendens te mislukken. Een fetish is namelijk niet “iets zieks” en niet voor niets is fetishisme ook als aandoening uit de DSM-5 geschrapt (tenzij de fetish een dergelijk dwangmatig karakter heeft dat het de levenskwaliteit nadelig beïnvloedt). Fetishisme is onder mannen ongeveer twintig maal zo veel voorkomend als onder vrouwen… in ieder geval wanneer er naar gevraagd wordt. Want dit kan natuurlijk ook een kwestie van zelfbeschrijving zijn, en daarmee ook van (h)erkenning de fetishes van vrouwen. Een gedachte om bij stil te staan is dat de fetishes van veel vrouwen (uniformen, pakken, uitingen van macht, kracht) waarschijnlijk maatschappelijk meer geaccepteerd zijn en daarmee minder herkenbaar als ‘fetish’.
wat is een fetish?
Sister Sinister helping people out of their closet
Een fetish zou je kunnen zeggen is een object of een materiaal dat je seksuele mindset versterkt. Het is een manier om seksualiteit te beleven en er van te genieten en het is -zoals bijna alles rond seksualiteit in onze cultuur- vaak omgeven door schaamte. Dat maakt het makkelijk om het negatief te benaderen en regelmatig wordt er door fetishisten zelf een link gelegd met een ervaring in de jeugd rond de tijd dat de seksualiteit op begon te bloeien. Daarbij is het niet altijd helemaal duidelijk of daadwerkelijk die jeugdervaring de oorzaak is van het ontstaan van die fetish of dat er een fetish is ontstaan die bepaalde herinneringen -terugkijkend- als belangrijker inkleurt. Zéér waarschijnlijk is het een wisselwerking tussen de twee maar is de vraag “waarom ben ik anders?” een aanleiding voor de mens met een fetish om achteraf op zoek te gaan naar ‘redenen’ en oorzaken.
Zeer waarschijnlijk is vooral ook een leer-theoretische benaderingswijze zinvol omdat natuurlijk regelmatig de gedachte aan een fetish-object, heeft geleid tot masturbatie met (fantasieën rond dat) dat object en dus tot een groeiende rij orgasmes bij dat object… en er is maar weinig natuurlijk gedrag dat in het brein een sterkere positieve re-inforcer is dan een orgasme.
Dit maakt natuurlijk dat in het totaal van de herinneringen die iemand heeft, dat ook de herinneringen aan ervaringen met dit fetish object een andere lading krijgen. Herinneren is immers een redelijk actief proces dat veel verder gaat dan het “terugspelen van een tape van het geheugen”. We maken eigenlijk iedere herinnering aan ons verleden in ons brein opnieuw in het heden… een heden waarin de fetish inmiddels een lading heeft waardoor waarschijnlijk de herinnering de fetish ook een andere lading krijgt. Dus natuurlijk kunnen er specifieke dingen zijn geweest die voor een kickstart van de seksualisering hebben gezorgd en natuurlijk kunnen die dingen zich dan tot “fetish” ontwikkelen maar laten we wel onthouden dat de seksuele lading die inmiddels is ontstaan ook een “infusion” geeft aan de herinneringen die daarmee misschien ook achteraf lading krijgen die er vooraf niet helemaal in zat.
In dit creatieve proces is natuurlijk niet helemaal meer van oorzaak en gevolg te spreken maar helder is wel dat het geven van een erotische lading aan herinneringen natuurlijk minstens een proces is dat de seksuele lading van dat object, laten we zeggen: “nogal versterkt”. Iemand met een fetish zal die reële fetish (handeling of object) of herinneringen aan die fetish dus waarschijnlijk graag betrekken bij zijn/haar seksspel. Het zal groeiend belangrijk en mogelijk zelfs voorwaardelijk worden om genot te kunnen beleven.
Voor veruit de meeste mensen zal een fetish daarmee een manier zijn om extra fun te beleven, seksualiteit te beleven en te verdiepen (in hun relatie). Dit is een normaal en -als gezegd- creatief proces dat m.i. als gezond kan worden beschouwd en als co-creatief proces ook een relatie kan verstevigen. En dat de fetish van de één misschien onaantrekkelijk is voor een ander dat zal niet verbazen. Dat de ene fetish misschien wat gebruikelijker is en de ander een wat ongebruikelijker fetish heeft dat zal ook niet verbazen.
Natuurlijk zal er ook een enkeling zijn -en dat zullen mogelijk de mensen zijn die je als professional tegenkomt voor behandeling- die in de problemen komen door hun fetish of die niet meer tot orgasme kunnen komen of zelfs niet meer opgewonden kunnen raken zonder. Dan wordt de vraag interessant of het leven aan levenskwaliteit wint of begint te verliezen door deze fetish, een vraag die natuurlijk alleen door de ‘eigenaar’ kan worden beantwoord.
fetish in de relatie
Wanneer een fetish een stevige plek heeft verworven in de seksualiteit van een relatie dan is een fetish vaak juist een kwaliteitsverbetering in de relatie. Maar dit vereist soms wel wat gerichte aandacht -al-dan-niet-professioneel-.
Omdat fetishes “anders” zijn en vaak verzwegen worden uit schaamte kunnen zij tot ongemakkelijke situaties leiden. Op het moment dat iemand als partner gevoelig is voor afwijzing of twijfel en zo iemand merkt dat de partner veel meer opgewonden wordt met hoge hakken dan zonder, dat kan de fetish van de partner aanleiding zijn voor twijfel aan zichzelf. “Ben ik wel de moeite waard, zonder?” Er kunnen zelfs gevoelens van jaloezie ontstaan. Voor mensen die niet seks-positief met relaties bezig zijn is het in (relatie)therapie makkelijk om vervolgens de fetish te veroordelen terwijl de relatie waarschijnlijk meer geholpen zou zijn met een benadering die leert om deze fetish in openheid te delen en een benadering waarbij gevoelens als opwinding èn schaamte èn jaloezie of twijfel kunnen worden besproken.
Sommige fetishes kunnen ook behoorlijk onnavolgbaar zijn voor partners, dat compliceert natuurlijk de situatie. Het is dan belangrijk om enerzijds de partner te helpen om openminded te zijn maar anderzijds ook te kijken ruimte gemaakt kan worden voor de fetish. Schaamte situaties (situaties waarin iemand met een rood hoofd ‘betrapt wordt’ met de fetish) start namelijk makkelijk een dynamiek op die een eigen leven kan gaan leiden die vervolgens in de weg kan staan van de relatie. Hoe meer schaamte, hoe minder relatie. Nogmaals daarbij is het eerder de schaamte-aanklacht dynamiek die op de loer ligt, eerder dan de fetish zelf. Het “betrapt worden” is op den duur waarschijnlijk in een samenwonende relatie slecht te voorkomen. Maar wanneer iemand zijn/haar fetish al eerder heeft benoemd met een glimlach om de lippen als iets dat leuk en lekker is en wanneer er onderlinge bereidheid bestaat om wederkerig elkaars seksuele wonderlijkheden te onderzoeken dan verloopt een relatie volledig anders en veel “seks-positiever” -zelfs al is er regelmatig niet altijd dezelfde waardering voor de fetish van de ander-
Fetishes kunnen gericht zijn op:
- een materiaal zoals leer, satijn, rubber, PVC,
- het kan een deel van het lichaam zijn dat normaal minder sterk met seks wordt verbonden. “Partialisme” wordt dat wel genoemd. bijv. de navel, billen, voetfetishisme
- het kan gaan om bepaalde voorwerpen: bijv. de hoog gehakte pump, ballonnen
- Het kan gaan over een bepaalde outfit: bijvoorbeeld een clown-outfit of een victoriaanse verschijning
Voorwerpen als boeien of zwepen kunnen op zichzelf een fetish vormen of zij kunnen seksueel gewaardeerd worden om hetgeen je er mee kunt doen, dan is het eerder een kink*.
aandachtspunten
als de schaamte de geilheid versterkt
Voor sommige is de schaamte voor de fetish een onderdeel van de kink en is de angst voor ontdekking een deel geworden van de kick. Dat maakt het aantrekkelijk voor mensen om hun fetish te verzwijgen voor hun partner. Natuurlijk hoeft niet altijd alles gedeeld te worden maar het bespreken van de risico’s en het ontnemen van de kans om de fetish samen met de partner te beleven, die moeten wel besproken worden. Zodat iemand zich bewust is van de keuze. Een rollenspel met schaamte was mogelijk even seksueel interessant als de daadwerkelijke kans betrapt te worden.
als de fetish belangrijker wordt dan de relatie
Er kunnen problemen ontstaan als mensen beginnen te merken dat de fetish eigenlijk belangrijker aan het worden is dan de relatie. Iemand die ervaart (terecht of onterecht) dat zij eigenlijk vooral aantrekkelijk is voor haar partner omdat ze (bijvoorbeeld) latex voor hem draagt maar die verder eigenlijk niet het gevoel krijgt dat zij de moeite van het aanspreken waard is… dat is toch vaak echt wel een voeding voor relatieproblemen. Het kan in dergelijke gevallen belangrijk zijn om de communicatie te verbeteren en de fetish in perspectief te zetten tot andere levensgebieden. Het kan natuurlijk een oplossing lijken om op zoek te gaan naar een andere levenspartner zodat de fetish samen uit geleefd kan worden. Maar soms zie je dat mensen -vaak vooral achteraf- bemerken dat het najagen van een fetish in de weg is gaan staan van andere relatieaspecten. Actief oefenen met het genieten van de seksualiteit die voor de partner interessant is en gerichte aandacht -en vooral ook oefenen daarmee- voor intimiteit met elkaar los van seksualiteit zijn dan vaak belangrijk. Gevoel volgt nou eenmaal vaak eerder het gedrag dan de gedachten.
als er afhankelijkheid ontstaat
In extremere gevallen kan het voorkomen dat de fetish belangrijk voelt vooral omdat die fetish eigenlijk een mogelijkheid biedt om de angst voor andere aspecten van contact te overschaduwen. Dit is een aspect van fetishisme waar veel sites van christelijke signatuur het graag over hebben waar seksueel fetishisme vaak min-of-meer gelijk wordt gesteld met seksverslaving. Als gezegd, dat maakt de fetish dan ineens tot iets dat ‘wegbehandeld’ zou moeten worden. De waarheid ligt vaak in het midden. Het kan inderdaad zijn dat “too much of a good thing” verdoezelt dat er maar moeizaam gesproken kan worden over bepaalde gevoelens of behoeften en dat iets dat op de korte termijn een goed gevoel geeft op de lange termijn zorgt voor het verlies van levenskwaliteit. Aan de andere kant kan gebrek aan seks-positiviteit of fetish-tolerantie bij de partner ook een belangrijk punt punt van aandacht zijn waarbij het dan makkelijker is om “moeite te hebben met” de fetish dan om onderliggende relatieproblematiek aan te snijden. Angst voor seksualiteit maakt het aantrekkelijk om alles wat verder gaat dan “…en met het licht uit” te betitelen als pervers en daardoor iets waar ik mij niet mee hoef te verhouden. Dit is nog wel eens herkenbaar aan statements als:
“als hij/zij nou niet …<vul in>… dan zou alles goed zijn in onze relatie!
als fetish non-consensual of illegaal wordt
Niet al onze seksuele fantasieën zijn helemaal ‘politiek verantwoord’ en zolang dat niet te zwaar gaat wegen of niet te veel vertaald ‘moet’ worden naar gedrag, dan is daar natuurlijk ook eigenlijk niet zo veel mis mee. Maar er zijn natuurlijk casussen waarin een fetish de maatschappelijke grenzen passeert. Zaken als het maken van opnames van mensen die daar niet in gekend zijn, fetish-objecten die direct met bestaande kinderen te maken hebben, voorbeelden van fetishes die maatschappelijke grenzen passeren.
In de behandeling hiervan gaat soms veel aandacht naar het afleren van een fetish terwijl er veel meer aandacht zou moeten gaan naar de persoonlijkheidspathologie of sociale pathologie die maakt dat mensen dergelijke grensoverschrijdingen willen begaan (al-dan-niet seksueel gekleurd). Het is jammer als de aandacht dan vooral naar de fetish gaat terwijl de onderliggende problemen blijven bestaan -en dus waarschijnlijk best een andere grensoverschrijdende uitingsvorm zullen vinden… als we die fetish al zouden kunnen ‘weg-behandelen’.
Omdat een brein echt vrij slecht is in het vergeten van dingen die eerder belangrijk zijn gebleken is het waarschijnlijk veel verstandiger om aandacht te schenken aan een verbreding van het seksueel pallet zodat er minder ‘druk komt te staan’ op die éne parafiele fetish. Onderliggend: zijn er andere spanningen die worden afgeleid/omgeleid op de fetish omdat het makkelijker is om zich op de fetish te richten dan mogelijk afgeweerde gevoelens? Of oefengericht: zijn er andere dingen interessant te maken, zijn er (aan de gezonde kant náást de parafilie) dingen te ontwikkelen om de ongezonde parafilie ‘bij te buigen’ in de richting van een ‘gezonde fetish’? Zijn er andere, meer tactiel en minder visueel georganiseerde manieren van masturbatie te oefenen? etc. etc.
een seksueel connaisseur
De metafoor die ik graag gebruik om dingen uit te leggen is door fetishisten als “seksueel connaisseurs”(M/V) te zien. Dit maakt het makkelijker om voorgaande aspecten te bespreken en ook onderlinge afstemming in de relatie op te zoeken. Onderwerpen die in trajecten aan bod komen zijn dan bijvoorbeeld:
- Jezelf leren verhouden met het gegeven dat je ergens “anders” bent en toch echt een andere smaak hebt dan gebruikelijk.
- De moed om voor de eigen kicks/kinks/fetishes uit te komen omdat het nou eenmaal je smaak is (en over smaak valt niet te twisten)
- Het proces van het uit de kast te komen zelf: naar wie en in welke vorm? en naar wie niet? (zullen zij mijn exquise smaak wel kunnen waarderen?)
- Aandacht leren hebben voor wat je nog meer bent dan die fetish die voor mensen zo opvallend is.
- Het risico van iedere specialist om zich soms in hun specialisme verliezen en de aansluiting met de rest van de wereld kwijt te raken (hoe en waar kan jij lekker Thais eten terwijl de rest van het gezin meer van aardappelen houdt?)
-
it’s a fetish, baby. Not a disease! (Dan Savage)
Aandacht voor het communiceren met de omgeving. Want met name de schaamte* die je als fetishist kan voelen over jouw “anders zijn” maakt het voor de omgeving vaak wel heel erg makkelijk om iemand te veroordelen.
- De praktische afstemming met de omgeving die deze smaak niet ontwikkeld hebben (of gewoon niet lekker vinden) en de afstemming van bestaande contacten met mogelijke nieuwe vrienden uit de Thaise cuisine…
- Ga ik alléén buiten Thais eten terwijl we thuis aardappelen prikken?
- Zijn er Thaise gerechten die toch wel degelijk lekker zijn voor aardappeleters?
- Proberen we samen smaken te ontwikkelen met Thaise ingrediënten tussen de aardappelen?
- Kan ik met aardappelen eens in een ovenschotel proberen?
- Geef ik mijn partner ook de ruimte om buiten een vorkje te prikken?
- etc. etc.
- Slechts soms is aandacht wenselijk voor de verschillen tussen genieten van, afhankelijkheid van, en verslaving aan nuttig (en dit vaak nog niet eens zo zeer voor de fetishist in kwestie maar ook voor de omgeving en de relatie)
- Aandacht voor de eigen grenzen waardoor een fetish niet langer een kwaliteitsverbetering van het leven is maar waardoor dat het kwaliteit gaat kosten.
Voorbeelden |
kunnen zijn (willekeurig) |
| Pictophilie | Het bekijken van pornografische plaatjes als fetish is zo veel voorkomend dat het door veel mensen niet eens meer als fetish herkend wordt. Samen geile plaatjes kijken kan een kick zijn. Maar als geile plaatjes inmiddels de realiteit beginnen in te halen dan verdient zo’n fetish misschien wat aandacht. |
| Voyeurisme | Het kijken naar naakte lichamen of mensen die seks bedrijven is een veel voorkomende kick waar seksfeesten voor een stuk op draaien/ |
| Exhibitionisme | Aan de andere kant is het kicken op het laten zien van jezelf ook een ding. Mannen èn vrouwen hebben deze fetish, waarbij het van vrouwen dan toch vaak wel meer geaccepteerd is. |
| Retifisme | Schoenfetishisme is een erg veel voorkomende fetish bij mannen, met name schoenen met (erg) hoge hakken doen het goed in dit verband. |
| Podofilie | Verwant hier aan en ook veel voorkomend is onder mannen (maar ook onder vrouwen) een fetish voor de voeten: podofilie. Plaatjes van voeten of tenen -het teendecolletee in een pump van hun potentiële partners. Kijken, voelen, ruiken, seksuele handelen middels voeten, en verder kan voet aanbidding binnen BDSM natuurlijk ook de rollen duidelijk stellen. |
| Pygophilia | Of wat te denken van billen… Sinds JLo een behoorlijk erkende fetish! |
| Navels | Ook navels hebben voor veel mensen een uitzonderlijk erotische lading. |
| Ondergoed | Het dragen of het zien dragen of het voelen van panties, kousen, BH-s, broekjes -van zwart kanten tanga’s tot grote witte-. Een bepaalde stof kan belangrijk zijn-nylon, zijde of katoen of welke stof dan ook- |
| Trichophilie | Haar is de fetish. Lichaamshaar of hoofdhaar of baardhaar Lange zwierende krullen of het voelen van stoppels |
| Stigmatofilie | De fetish is het zien/voelen van tattoos en piercings. Het kan spannend zijn bij jezelf maar vooral het zien van tat’s en piercings in het lichaam van anderen werkt voor veel mensen stimulerend. |
naar aanleiding van…
homosexuality was considered a paraphilia in the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders until 1973. information about the DSM’s change on homosexuality here*
kritiek
Kritiek op deze benadering komt -als gezegd- vaak vooral vanuit de seks-negatieve benaderingen van fetishisme die ervan uitgaan dat een fetish altijd een gebrek is aan communicatieve vaardigheden of die stelt dat het altijd een angst is voor diepgaande relaties die deze gerichtheid op een fetish veroorzaakt. Het enige dat ik kan zeggen is dat het gezamenlijk onderzoeken van de eigen eigenaardigheden en die van de ander, het leren leven met, het geven en het ontvangen van begrip in relaties vaak juist een verdieping van de relatie met zich meebrengt en een dieper niveau van communiceren over kwetsbare onderwerpen.
KinkAware.Info 